Mozaïekfilms
In de jaren 70 ontdekte ik de drie Prisma-pockets van JRR Tolkien: In de ban van de ring (1957). Vaak herlezen en zelfs de Engelse editie gelezen: The Lord of the Rings (1954). Voor mij een schitterend boek, een absolute topper en aanrader. Een boek dat bestaat uit zes zogenaamde ‘boeken’, verspreidt over 3 delen: 1. De Reisgenoten, 2. De Twee Torens en 3. De Terugkeer van de Koning. De verhaalstructuur is zo opgebouwd dat ieder boek een persoon of groep volgt. De groep van negen reisgenoten, valt uiteen in het tweetal, de hobbits Frodo & Sam op hun eigen reis samen met Gollum, de mens Stapper samen met de tovenaar Gandalf, dwerg Gimli en de elf Legolas en de twee andere hobbits Pepijn en Merijn. In de 1400 bladzijde komen uiteindelijk alle verhalen en personen bij elkaar. Fantastisch in letterlijke en figuurlijke zin. En schitterend verfilmd door Peter Jacksons in drie kloeke filmdelen. De drie extended versies duren samen zo’n 9 uur. Je kunt mij er voor wakker maken, zowel voor de films als het boek. En met grote regelmaat (her)vertoond op tv en opnieuw uitgebracht in de bioscoop.
De constructie van het verhaal noemt men een ensemble of mozaïek. De verschillende verhaallijnen met ieder eigen hoofdpersonen, lopen parallel met elkaar, om op het laatst samen te komen. En iedere verhaallijn is bepaalde mate even belangrijk met eigen personages en subplots en één belangrijk thema. Deze mozaïekvorm wordt regelmatig gebruikt in films. Op 20 december 2024 draaiden wij bijvoorbeeld de heerlijke en ultieme kerstfilm Love Actually. Andere bekende films zijn:
| Filmtitel | Jaar | Waardering |
| 21 grams | (2003) | IMDb 7,6 |
| Alles is liefde | (2007) | IMDb 7,0 |
| Babel | (2006) | IMDb 7,5 |
| The best exotic Marigold The scond best Marigold Hotel | (2011 /2015) | IMDb 7,2 /6,5 |
| Boogie nights | (1997) | IMDb 7,9 |
| Crash | (2004) | IMDb 7,7 |
| The Ice storm | (1997) | IMDb 7,3 |
| L.A. Confidential | (1997) | IMDb 8,2 |
| The Lord of the Rings: 1.The Fellowship of the Ring 2.The Two Towers 3.The Return of the King | (2001 /2002 /2003) | IMDb 8,9 /8,8 /9,0 |
| Love actually | (2003) | IMDb 7,6 |
| Magnolia | (1999) | IMDb 8,0 |
| Syriana | (2005) | IMDb 6,9 |
De mozaïekfilm werd in eerste instantie populair bij televisieseries. De schrijvers van de series konden in iedere aflevering een mogelijkheid een ander personage op de voorgrond te zetten. Hierbij is het ook minder storend als een van de acteurs de serie verlaat, in tegenstelling tot hoe dit zou zijn als de ster van de productie de serie zou verlaten.
Eén van mijn persoonlijke favorieten heb ik al aangegeven, The Lord of the Rings. Maar films als Boogie Nights en Magnolia vind ik ook prachtig qua structuur. B.v. in de film Magnolia (link naar trailer: Magnolia – Trailer) komt een bijna 5 minuten lange one-take[1] voor, waar de camera diverse personen volgt om uiteindelijk weer naadloos bij de eerste persoon uit te komen: schitterend! Ga dat zien.
Misschien doet een mozaïekfilm wel het echte leven na, waar allerlei mensen hun eigen parallelle levens leiden en soms elkaars pad kruisen met alle gevolgen van dien.
[1] Een one-taker, ook bekend als een ‘long take’ of ‘continuous shot,’ is een cinematografische techniek waarbij een hele scène in één ononderbroken opname wordt vastgelegd. Deze aanpak staat bekend om zijn uitdagingen en de unieke impact die het heeft op het publiek.